Considerable evidence supports the sequential two-system model of moral judgement, as proposed by Greene and others. We tested whether judgement speed and/or personal/impersonal moral dilemmas can predict the kind of moral judgements subjects make for each dilemma, and whether personal dilemmas create difficulty in moral judgements. Our results showed that neither personal/impersonal conditions nor spontaneous/thoughtful-reflection conditions were reliable predictors of utilitarian or deontological moral judgements. Yet, we found support for an alternative view, in which, when the two types of responses (...) are in conflict; the resolution of this conflict depends on both the subject and the dilemma. While thinking about this conflict, subjects sometimes change their minds in both directions, as suggested by the data from a mouse-tracking task. (shrink)

Cognitive Science, Volume 46, Issue 2, February 2022.

As a recent addition to the editorial board for the journal of Philosophy in the Contemporary World, I wanted to revisit a practice from past editions of the journal—interviewing philosophers who engage philosophical practice that reflects the mission of PCW. In this interview, a model for what I hope will continue to be a regular feature, I have a dialogue with the philosopher Burcu Gurkan. Professor Gurkan currently lives and works in Turkey while I live in work in the (...) central US, so what follows is edited from an email exchange.—Taine Duncan. (shrink)

This article examines how algorithmic accountability is translated into action at the municipal level in the United States. Based on a review of task forces, ordinances, and policy toolkits from New York City and Seattle, I demonstrate the ways municipalities and local publics operationalize abstract notions of accountability. Municipal interventions often prioritize revealing computational tools (transparency) and their effects on people (impact assessments). While these two forms of accountability are crucial, they may neglect to examine institutions—and how they change—as they (...) incorporate automated decision systems. I thus propose a political-economic approach that recognizes algorithmic systems as part of municipal institutions and focuses on their role in intensifying data collection and commodification between public agencies and markets. I argue that algorithmic accountability, especially in public agencies, needs to focus on incompetence and asymmetries of power within a network of governments, tech companies, community groups, and technologies. With a mix of transparency, impact assessments, and political economic review, the paper proposes a more comprehensive assessment of automated decision systems through their development, procurement, use, impact, and decommissioning. (shrink)

This chapter examines military building activity in the region in the light of Ottoman sources preserved in the Prime Ministry Ottoman Archive in Istanbul and memoirs written by the senior bureaucrats of the Empire. It aims to assess whether the military building programme of the sixteenth and seventeenth centuries continued in later periods in the same spirit as in the earlier time of conquests and expansion, or if the empire only supported repairs of existing strongholds. The issue was noted by (...) numerous Ottoman writers as early as the Koçi Bey Risalesi in the seventeenth century. This chapter examines four frontier areas of the Ottoman Empire: the Hapsburg borderland in Croatia; the frontier between Montenegro and southern Herzegovina; the fortress line on the banks of the Danube in Wallachia; and the Danube Delta region near the Black Sea. (shrink)

1. Felsefe, insan suretinde hayvandan ilâh siyretinde insan yaratan düşünce sanatı -- 2. Farabı̂ sonrası İslâm felsefesi.

The Orient was central to the work of Marx and Weber, both figures building their theories around the question of why modernity appeared to emerge only in the West. Extending recent work comparing the social theories of Marx and Weber, this book examines their approaches to oriental societies, showing how, in spite of the differences in their respective theorizations of the historical and political development of the West, their work on the form of modern society in the Orient converges, each (...) complementing the other. (shrink)

In four experiments, we asked subjects for judgements about scenarios that pit utilitarian outcomes against deontological moral rules, for example, saving more lives vs. a rule against active killing. We measured trait emotions of anger, disgust, sympathy and empathy, asked about the same emotions after each scenario. We found that utilitarian responding to the scenarios, and higher scores on a utilitarianism scale, were correlated negatively with disgust, positively with anger, positively with specific sympathy and state sympathy, and less so with (...) general sympathy or empathy. In a fifth experiment, we asked about anger and sympathy for specific outcomes, and we found that these are consistently predictive of utilitarian responding. (shrink)

Mimarlık felsefesinde ―yer‖, ―mekan‖, ―uzam‖, ―boyut‖ gibi kavramlar sıklıklar tekrar tekrar ele alınıp tartışılır. Bu makalede en temelde aynı şeyin ―içerisi‖ ve ―dışarı‖ kavramları için yapılması denenmiştir. İç mekanlar genellikle binaların içi olarak düşünülür ve söz konusu bir dış mekan olduğunda, bu mekanın ―içerisi‖ olarak düşünülemeyeceği varsayılır. Dışarısı asla tam olarak bir iç mekan değildir. Bu makalede, bu görüş problematize edilmiş ve ―dışarının‖ da bir ―içerisi‖ olarak deneyimlenip deneyimlenemeyeceği araştırılmıştır. İlk olarak mekan sorununu ve bunun insan ile karşılıklı ilişkisini ele (...) alındı. Mekanı deneyimleme şekillerimiz ve bunların insan bedeni ve duyularıyla özsel ilişkisi içerinin ve dışarının anlamını tanımlamada bir zemin oluşturdu. Maurice Merleau-Ponty ve Martin Heidegger üzerinden insan bedeni ve bedenin mekan ile ilişkisine dair fenomenolojik bir yaklaşım ile aynı zamanda Jean-Luc Nancy ve Derrida‘nın ―kutsal‖ üzerine görüşlerini ele alarak dışarıyı bir içerisi olarak deneyimleyebilmemizin nasıl olanaklı olduğu incelenmiştir. (shrink)

A two-systems model of moral judgment proposed by Joshua Greene holds that deontological moral judgments (those based on simple rules concerning action) are often primary and intuitive, and these intuitive judgments must be overridden by reflection in order to yield utilitarian (consequence-based) responses. For example, one dilemma asks whether it is right to push a man onto a track in order to stop a trolley that is heading for five others. Those who favor pushing, the utilitarian response, usually take longer (...) to respond than those who oppose pushing. Greene's model assumes an asymmetry between the processes leading to different responses. We consider an alternative model based on the assumption of symmetric conflict between two response tendencies. By this model, moral dilemmas differ in the "difficulty" of giving a utilitarian response and subjects differ in the "ability" (tendency) to give such responses. (We could just as easily define ability in terms of deontological responses, as the model treats the responses symmetrically.) We thus make an analogy between moral dilemmas and tests of cognitive ability, and we apply the Rasch model, developed for the latter, to estimate the ability-difficulty difference for each dilemma for each subject. We apply this approach to five data sets collected for other purposes by three of the co-authors. Response time (RT), including yes and no responses, is longest when difficulty and ability match, because the subject is indifferent between the two responses, which also have the same RT at this point. When we consider yes/no responses, RT is longest when the model predicts that the response is improbable. Subjects with low ability take longer on the "easier" dilemmas, and vice versa. (shrink)

Do basic human values facilitate prosocial behaviour on a global scale? This study, for the first time, analyzes the effect of values on prosocial behaviour in the context of public support for foreign development assistance. Support for foreign development assistance is a prosocial act intended to benefit the less fortunate in developing nations. Despite a plethora of evidence showing the effect of personal values on prosocial behaviour, the literature has neglected the value origins of support for development assistance. I argue (...) that personal values play a crucial role in shaping individuals’ support for foreign development assistance. Using data from nationally representative samples covering 11 Organisation for Economic Cooperation and Development countries, I show that self-transcendence and openness to change values, as defined by Schwartz’ theory of values, are reliable predictors of support for foreign development assistance. By linking human values to foreign development aid, this study expands the purview of values research to the domain of global governance and opens up new avenues of interdisciplinary inquiry that apply theories of values to different dimensions of world affairs. (shrink)

The Hittites who were origin of Indo-European and came to Anatolia occupied the region of Halys in central Anatolian around 1650 BC building Hattusa as a capital city. Expanding their territories into an empire they founded one of the most powerful states in their times and world. Including different ethnic groups Hittites called themselves by the expression of “1000 Gods of Hatti”. Incorporating several local gods existed in the lands they conquered they have had a lot of gods or divines. (...) Among these gods are gods of Hatti, Luwi, Pala, Sumer, Hurri, Assyro- Babilonian and ancient Indian. Many temples discovered in the Hattusa excavations are an important clue for their paying great respect to the gods. In this article benefiting from the evidences of archaeological and philological sources Hittite beliefs as a state religion and general aspects of this religion, gods in the pantheon, temples built for these gods, festivals devoted to these gods, the place of gods and humans, magic rituals, oracles, omens, prayers and mythological stories will be evaluated. (shrink)

ABSTRACT This article discusses the Celtic myths, figures, and central themes of Tomm Moore’s animated movie Song of the Sea, from a transmodern feminist perspective. While the movie offers a vivid portrayal of the dichotomy between the tranquil Irish countryside and the turbulent city of Dublin, its main theme revolves around a rural family’s lament for the loss of the mother who is a modern-day personification of the Celtic selkie. This curious female figure embodies contradictory characteristics: she is semi-human and (...) at the same time a mother and a wife who, in struggling with her in-between state, leaves her family and returns to her mythical roots. By focusing on several of the Celtic mythical figures and central themes of maternal loss, motherhood, gender relations, and family reconciliation, I attempt to show that the movie’s transmodern echoes and concerns suggest that alternative family formations and changed gender roles are possible in Irish society and in the world more generally. (shrink)

In the ancient Greek world, the concept of 'miasma,' which becomes permanent and has the potential to grow over time due to evil acts such as murder committed in the city, is a concept frequently referred to in many classical tragedies. To the extent that miasma has a bad connotation due to its nature and is a situation that occurs due to evil actions, it can be considered together with the philosophical problem of evil. In this study, we aim to (...) examine the concept of miasma by focusing on the characters in La Jauría, one of the most prominent films of recent South American cinema, rather than a purely conceptual analysis of the concept. Filmed in the jungles of Colombia and directed by Colombian director Andrés Ramírez Pulido, the 2022 film La Jauría is a psychological drama that focuses on the lives of young people involved in crime. The tragic story of Eliu, the protagonist of the film, which takes place mainly in a prison specially designed to rehabilitate inmates, seems to us to be a very suitable focal point for examining the concepts of miasma, catharsis, and ecstasy, which are frequently referred to in ancient Greek tragedy. To do so, we will first address the various contexts in which miasma has been used historically, considering the flow of events in the movie La Jauría. Then, we will look at the relationship of the concept of miasma with the problem of evil. Finally, we will discuss the possibilities of the concept of purification, which is seen as a kind of antidote to miasma. (shrink)

ABSTRACT The aim of this study was to investigate ethical problems caused by teachers accepting gifts in schools. The viewpoints of teachers, administrators, and parents who were involved in the process of gift giving at schools in Turkey were recorded. To facilitate a deeper investigation of ethical problems caused by gift culture in schools, qualitative research methods were used in the study. Data collected through interviews with the participants were analyzed using content analysis techniques largely based on inductive reasoning. The (...) results of the study revealed that gifts affected teachers’ objectivity and prevented them from treating students equally. (shrink)

Nurses are exposed to bullying for various reasons. It has been argued that the reason for bullying can be political, meaning that the behavior occurs to serve the self-interests of the perpetrators. This study aims to identify how nurses perceive the relevance of individual and political reasons for bullying behaviors. In February 2009 a survey was conducted with nurses working in a research and training hospital located in Turkey. The results showed that the aim of influencing promotion, task assignments, performance (...) appraisal, recruitment, dismissal, allocation of equipment and operational means, together with allocation of personal benefits and organizational structure decisions, were perceived as potential political reasons for bullying by nurses. Moreover, the reasons for the various bullying behaviors were perceived as relevant to individual characteristics, namely, the perpetrators’ need for power, and their psychological and private life problems. (shrink)

This paper aims to examine the impact of national cultural values on the relation between auditing and reporting standards and ethical behaviours of firms. Based on a regression analysis using data regarding 54 countries between the years 2007 and 2012, we found that the impact of the perceived strength of auditing and reporting standards on the perceived ethical behaviours of firms is accentuated when a society is characterized by low power distance and in-group collectivism, and high institutional collectivism, future orientation (...) and uncertainty avoidance. Empirically, the study addresses a gap in the literature by highlighting the influence of national culture on the effectiveness of legal settings and regulations on ethical behaviours. (shrink)

IntroductionHistory of depression symptoms, including before and during pregnancy, has been identified as an important risk factor for postpartum depression symptoms. This condition has also been associated with diverse implications, namely, on the quality of mother–infant bonding. Moreover, the role of self-criticism on PPD has been recently found in several studies. However, the link between these factors has not been explored yet. Furthermore, anxiety symptoms in postpartum has been less studied.MethodsThis study analyzed whether the history of depression symptoms predicted mother–infant (...) bonding, via self-criticism and PPD symptoms. The same model was repeated with a history of anxiety and postpartum anxiety symptoms. A total of 550 mothers of infants <24 months old participated in this cross-sectional study and answered an online survey.ResultsThrough a parallel–serial mediation model, the results show that in a first step, self-criticism dimensions of inadequate-self, hated-self, and reassuring-self, and in a second step, PPD symptoms, mediate the relationship between the history of depression symptoms and mother–infant bonding. However, the relationship between the history of anxiety symptoms and bonding is not mediated by all the considered chain of mediators, being only mediated by one of the self-criticism dimensions, inadequate self.ConclusionsThe current study confirmed the association of history of both depression and anxiety with mother–infant bonding. While in the case of history of anxiety symptoms, the relation was only mediated by inadequate self-dimension of self-criticism, in the case of history of depression symptoms, the relation was mediated by self-criticism and postpartum depressive symptoms. The buffering effect of reassuring-self on bonding and negative affect was also evidenced. Psychological and preventive interventions should address this evidence to target interventions for mother–infant bonding problems in accordance with previous and actual current maternal risk factors. (shrink)

Functional near infrared spectroscopy has been gaining increasing interest as a practical mobile functional brain imaging technology for understanding the neural correlates of social cognition and emotional processing in the human prefrontal cortex. Considering the cognitive complexity of human-robot interactions, the aim of this study was to explore the neural correlates of emotional processing of congruent and incongruent pairs of human and robot audio-visual stimuli in the human PFC with fNIRS methodology. Hemodynamic responses from the PFC region of 29 subjects (...) were recorded with fNIRS during an experimental paradigm which consisted of auditory and visual presentation of human and robot stimuli. Distinct neural responses to human and robot stimuli were detected at the dorsolateral prefrontal cortex and orbitofrontal cortex regions. Presentation of robot voice elicited significantly less hemodynamic response than presentation of human voice in a left OFC channel. Meanwhile, processing of human faces elicited significantly higher hemodynamic activity when compared to processing of robot faces in two left DLPFC channels and a left OFC channel. Significant correlation between the hemodynamic and behavioral responses for the face-voice mismatch effect was found in the left OFC. Our results highlight the potential of fNIRS for unraveling the neural processing of human and robot audio-visual stimuli, which might enable optimization of social robot designs and contribute to elucidation of the neural processing of human and robot stimuli in the PFC in naturalistic conditions. (shrink)

In heterogeneous markets, one of the many consumer groups is that of green product buyers. With rising ethical values, the green market is assuming its place in a general growth trend. Given this, it is important to determine the profile of green product buyers. This study aims to find out whether there are sub-markets for green product buyers, based on their personal values and consumption values, and to determine a detailed profile for these buyers. Both personal values and consumption values (...) are basic factors guiding consumer behaviour and affecting consumption preferences. The data was collected, through surveys in Turkey, from green consumers who were members of the TEMA (the Turkish Foundation for Combating Soil Erosion, for Reforestation and the Protection of Natural Habitats) council. The result of our clustering analysis indicates that green product buyers could be segmented into sub-groups according to their personal values and consumption values. (shrink)

Günümüz bilim felsefesi, sosyal ve etik değerlerin bilimsel akıl yürütmedeki kaçınılmaz rolünü vurgulamaktadır. Değerlerin bu rolü, toplumun bilime güveninin hangi temeller üzerine inşa edilmesi gerektiği sorusunu gündeme getirir. Bu makale, bu soruya cevap sunan üç yaklaşımı sunup değerlendirmektedir. Yüksek epistemik standartlar yaklaşımına göre, bilim insanları sadece oldukça kesin sonuçları halkla paylaşmalıdır. Bu makale, bu yaklaşımın sadece tümevarımsal riskler konusunda bize yardımcı olduğunu, diğer epistemik riskler konusunda aydınlatıcı olmadığını savunur. Bu yaklaşımın diğer bir eksiği ise bazı durumlarda bilimsel bulguların yetersiz kullanılmasına (...) yol açmasıdır. Demokratik değerler yaklaşımı, bilimsel araştırmaların demokratik süreçler ışığında belirlenen değerleri kullanması gerektiğini ileri sürer. Bu makale, bu yaklaşımın bilimin uluslararası ve zamanlar arası doğasıyla gerilim içinde olduğunu ve pratik açıdan eksikleri olduğunu savunur. Boulicault ve Schroeder’in önerdiği karma yaklaşım, ilk iki yaklaşımın unsurlarını ve Wilholt’un metodolojik konvansiyonların önemine dair gözlemlerini harmanlar. Bununla birlikte, bu yaklaşım üç yaklaşımın faydalarını bir araya getiremez. Bu yaklaşımın diğer bir sorunuysa üç farklı yaklaşımın aynı anda kullanılmasının güçlüğüdür. Makale, bu yaklaşımların hiçbirinin kapsamlı bir çözüm sunmadığı sonucuna varırken, etkili bir çözümün yerine getirmesi gereken temel kriterleri sunar. Bu kriterler arasında pratik uygulanabilirlik, bilimsel bilgiyi tam olarak kullanma, sadece tümevarımsal risklerin değil, genel olarak epistemik risklerin başarıyla yönetilmesi, bilimin sosyal organizasyonu ile uyum ve teşvik uyumluluğu bulunmaktadır. (shrink)

Değerli okuyucularımız, Cumhuriyet İlahiyat Dergisi’nin 24. Cilt 1. Sayısına hoşgeldi-niz. Bu sayımızla birlikte 23 yılı geride bırakmanın gururunu ve mutluluğunu yaşıyoruz. Akademi dünyasında değerli bilimsel çalışmalar yapmak kadar yapılan çalışmaları geniş bir okuyucu kitlesine ulaştırmak da önemlidir. Günümüzde neredeyse tüm bilimsel birikime online erişim vasıtasıyla ulaşmak mümkündür. Türkiye’de din bilimleri alanında yapılan araştırmalar da kütüphanelerin sınırlarını aşıp tüm dünyaya ulaşmayı hak etmekte-dir. Cumhuriyet İlahiyat Dergisi sahip olduğu format ve yayın ilkeleriyle uluslararası yayın kriterlerini karşılayarak son beş yılda çok hızlı bir (...) ivme kazanmış ve ilim dünyasının dikka-tini çekmeyi başarmıştır. Dergimiz bünyesinde geliştirilen İsnad Atıf Sistemi ve dergimizin öncülüğünde gerçekleştirilen çalıştaylar ile de İlahiyat Alan Dergilerine örneklik teşkil et-mektedir. Bu anlamda dergimizin hem yeni bir ekol oluşturduğunu hem de yazarlarımızdan aldığımız çok sayıda olumlu geri bildirimlere dayanarak akademik yayıncılığın kalitesini artıran bir okul vazifesi gördüğünü söylemek mümkündür. Dergimizin yeni sayısının yayınlanması vesilesi ile sizlerle iki güzel haberi paylaş-maktan mutluluk duyuyoruz. İlki Cumhuriyet İlahiyat Dergisi Scopus’ta taranan Türkiye menşeili ilahiyat dergileri arasında uluslararası atıf puanı ile 1. Sıraya yükselmiştir. Şu anda ilgili Indexte Türkiye menşeili üç ilahiyat dergisi bulunmaktadır. İkinci olarak ESCI indekste yer alan Dergimizin Web of Science tarafından izlenmesine devam edilmektedir. Yaklaşık iki yıldır süren izleme sürecinin sonunda dergimizin AHCI veya SSCI indekslere kabul edilme durumu bu yılın sonuna kadar sonuçlanacaktır. Web of Science temsilcileriyle görüşmele-rimiz ve dergi olarak akademik, etik ve teknik her türlü gerekliliği yerine getirmiş olmamız nedeni ile olumlu bir sonuç beklemekteyiz. 15 Haziran ve 15 Aralık’ta olmak üzere yılda 2 sayı ve 1 özel sayı yayınlamayı mis-yon edinmiş olan dergimiz yeni yayın döneminde de yoğun bir ilgiye mazhar olmuştur. 1ocak – 15 Mart 2020 döneminde Din Bilimlerinin birçok alanından 86 makale değerlendi-rilmek üzere dergimize ulaşmıştır. Yayın ilkelerimiz ve İsnad Atıf Sistemi gözönünde bulun-durularak gerçekleştirilen ön kontrolden sonra makaleler intihal tespit programı kullanıla-rak kontrol edilmiştir. Ön kotrolü tamamlanan ve benzerlik oranı %15’in altında olan maka-leler hakem değerlendirme sürecine gönderilmiştir. Bu sayımızda, söz konusu 86 çalışma içinden ön değerlendirme ve intihal taramasın-dan geçen, hakemlerimizin de akademik içerik açısından yayımlanmasını uygun bulduğu 25 orijinal araştırma makalesi sizlerin dikkatine sunulmuştur. Ayrıca bu sayımızda hakem süreci tamamlanan 14 makale Dergi Yayın Kurulumuz tarafından Aralık sayımızda yayın-lanmak üzere kabul edilmiştir. 15 Haziran 2020 itibariyle dergimizi tarayan ulusal ve uluslararası indeksler hakkın-da da sizlere bilgi sunmak istiyoruz. Dergimizi tarayan başlıca indeksler ve taramaya başla-ma tarihleri şöyledir: WORLDCAT (Başlangıç: 15/12/1996) ULAKBİM TR DİZİN (Kabul: 13/11/2015; 2012 Yılı 16. Cilt 1. Sayıdan itibaren) CROSSREF DOI (Başlangıç: 15/06/2014) OAJI / Open Academic Journals Index (Kabul: 08/08/2015) SHERPA/RoMEO (Kabul: 21/08/2015) INDEX COPERNICUS INTERNATIONAL (Kabul: 08/12/2015) OPENAIRE (Başlangıç: 15/12/2015) ERIH PLUS: The European Reference Index for the Humanities and the Social Scien-ces (Kabul: 25/03/2016) TEI: Türk Eğitim İndeksi (Kabul: 20/04/2015) DRJI: Directory of Research Journals Indexing (Kabul: 25/04/2016) ESJI: Eurasian Scientific Journal Index (Kabul: 29/04/2016) SIS: Scientific Indexing Services (Kabul: 04/05/2016) SAIF / Scholar Article Impact Factor (Kabul: 05/05/2016) SOBIAD: Sosyal Bilimler Atıf Dizini (Kabul: 07/05/2016) ATLA RDB©: ATLA Religion Database© - EBSCO (Başlangıç: 20/05/2016) PKP INDEX: Public Knowledge Project Index (Kabul: 09/06/2016) ASOS: Academia Social Science Index (Kabul: 15/06/2016) BROWZINE Academic Journal Collections (Kabul: 07/07/2016) J-GATE: E-Journal Gateway (Kabul / Accepted: 07/07/2016) ROAD: Directory Of Open Access Scholarly Resources (Kabul: 24/08/2016) DOAJ: Directory of Open Access Journals (Kabul: 02/09/2016) MLA International Bibliography -EBSCO ve ProQuest (Başlangıç: 14/06/2016) İDEALONLİNE: Türkçe Online Kütüphane (Kabul: 21/09/2016) CEEOL: Central and Eastern European Online Library (Kabul: 06/10/2016) EBSCO Humanities International Index (Başlangıç: 07/01/2016) EBSCO Humanities Source Ultimate (Başlangıç: 07/01/2016) RESEARCH BIB: Academic Resource Index (Kabul: 25/01/2017) CORE Database (Kabul: 30/01/2017) PHILPAPERS: Bibliography of Philosophy (Kabul: 01/02/2017) ROOT INDEXING: Journal Abstracting and Indexing (Kabul: 12/02/2017) SWI: Scientific World Index (Kabul: 17/03/2017) ESCI: Emerging Sources Citiation Index (Başlangıç: 01/01/2016) ProQuest (Kabul: 27/10/2017) EuroPub (Kabul: 08/11/2017) Index Islamicus (Kabul: 13/12/2017) Scopus (Başlangıç: 01/01/2016; 20/1; Kabul: 23/01/2018) Dergimizin 24. Cilt 1. Sayı’sında Din Bilimleri alanından birçok güncel ve ilgi çekici araştırmayı sizlere sunmaktan heyecan ve mutluluk duyuyoruz. Bize emanet edilen değerli çalışmaları uluslararası alana taşımak için geniş bir ekiple tüm gayretimizi gösterdiğimizi ifade etmek isteriz. Yeni sayımızda başta makale sahibi değerli bilim insanlarımıza, yayın, danışma ve hakem kurullarımıza, Rektörlüğümüz Basımevi personeline ve özellikle dergimizin yayın aşamasında değerli emekleri olan alan editörlerimiz Dr. Öğr. Üyesi Adem Çiftçi, Arş. Gör. Maruf Çakır, Arş. Gör. Esma Güneş, Arş. Gör. Bayram Ünce, Arş. Gör. Sena Kaplan, Arş. Gör. Gülistan Aktaş, Arş. Gör. Hamit Demir, Arş. Gör. Merve Yetim, Arş. Gör. Rukiye Göğen, Arş. Gör. Ömer Faruk Özbek, Arş. Gör. Salime Bera Kemikli, Arş. Gör. Naim Yaman, Arş. Gör. Sema Tombul, Arş. Gör. Nurgül Akdoğan, Arş. Gör. Ayşe Mine Akar, Arş. Gör. İlknur Bahadır, Arş. Gör. Mustafa Said Akdoğan, Arş. Gör. Adil Koyucu ile Arapça dil editörü Prof. Dr. Ömer Faruk Yavuz ve İngilizce dil kontrolü sorumluluğunu üstlenen alan editörlerimiz Dr. Öğr. Gör. Miyase Yavuz Altıntaş, Dr. Öğr. Üyesi Zuhal Ağılkaya Şahin, Dr. Metin Güven, Dr. Öğr. Üyesi Kenan Tekin ve Dr. Öğr. Gör. Hakime Reyyan Yaşar’a teşekkürlerimizi sunarız. 15 Aralık 2020’de yayınlanacak bir sonraki sayımız için makale kabul tarihlerinin yayın kurulumuz tarafından 1 Temmuz -1 Eylül olarak değiştirildiğini hatırlatır çalışmaları-nızda kolaylıklar dileriz. (shrink)

Bu makale, 19. yüzyılın başlarında Kuzey Hindistan’da ortaya çıkan ve günümüze kadar devam eden, ilahî kudret hakkında önemli bir kelâmî ihtilafı ele alan ilk mantık araştırmasıdır. İhtilaf, birbiriyle bağlantılı iki tez içermektedir. İlk tez "imkān-i naẓīr" olarak bilinir ve bu, Allah’ın Hz. Muhammed'in aynısını yaratabilmesidir. İkinci tez ise "ikmān-i kızb" olarak adlandırılır ve Allah’ın yalan söyleme veya gerçeğe aykırı şeyler söyleme olasılığını hakkındadır. Makale, iki güçlü düşünürün argümanlarını inceleyecektir. İlk olarak, tartışmayı başlatan Shah İsmail Dihlawi (ö. 1831), Allah’ın benzer bir (...) Muhammed'i yaratabilme ve yalan söyleyebilme olasılığını savunan argümanlar sunar. İkinci olarak, karşıt görüşteki ve baş rakibi Fazl-e Haqq Khayrabadi (ö. 1861), her iki olasılığı da kesin bir şekilde reddeder. Makale, argümanların yapısının ve öncüllerinin yanı sıra tartışmada deruhte edilen temel modal kavramların ayrıntılı mantıksal analizine odaklanmaktadır. (shrink)

Bu makale, Ebu’l-Muʿîn en-Nesefî’nin peygamberliğin aklî olarak gerekçelendirilmesine yönelik ortaya koyduğu rasyonel argümanlarını ele almaktadır. Makale, tartışmaya en-Nesefî’nin peygamberlik kavramından ne anladığını ele alarak başlar ve onun tarafından kavramın lügavî, felsefî ve kelâmî anlamlarına dair sunulan görüşler tasnif edilir. Ardından, en-Nesefî’de nübüvvetin, aklî açıdan mümkün ve Allah’ın hikmeti açısından vâcib olmak üzere, iki farklı kategorik açıdan ele alınışı işlenir. En-Nesefî nübüvvetin hem aklen mümkün oluşuna hem de onun Allah’ın hikmeti gereği gerekli oluşuna dair birçok argüman sunar. İnsan aklının bilgiye (...) ulaşma kapasitesinin sınırlı oluşu, dini bilginin açık ve sarih bir şekilde ortaya konulmasının gerekliliği ve yine gelecek nesiller için bu bilginin korunmasına ve depolanmasına duyulan ihtiyaç peygamberlik müessesesinin makul, mümkün ve gerekli oluşuna dair çok değerli iç görüler sunar. En-Nesefî’ye göre “yıldızların ilmi veya bilgisi” ve tıp bilimine dair insanlığın sahip olduğu malumat, yine insanların yaşamlarını devam ettirebilmeleri için gerekli olan kimi sanat ve zanaatkarlığa dair önemli bilgilerin öğrenilip bu güne aktarılmış olması peygamberlik müessesesinin tarihte gerçekleşmiş bir vakıa olduğunu gösteren aklî çıkarımlardandır. Dahası en-Nesefî’ye göre insanlar arasındaki ilk dil de bir peygamber tarafından öğretilmiş ve diğer diller bu ilk dilden türemiştir. Makalenin ikinci kısmı, en-Nesefî’nin nübüvvet iddiasında bulunan birinin iddiasının geçerli olup olmadığına dair sunduğu kriterler ya da kıstaslar üzerine yoğunlaşır. En-Nesefî peygamberlik iddiasında bulunan birisinin iddiasını temellendirmesinin en etkili yolunu mucize olarak görür. Ardından mucizenin tanımına ve onun kelâmî ve felsefî gelenekler içerisinde nasıl anlaşıldığına dair bazı açıklamalar yapar ve mucizenin sıhhatine dair şartları tartışır. Örneğin mucizeler, becerilerini mükemmelleştirmek için yıllarını harcamış sihirbazlar tarafından gerçekleştirilen illüzyonlardan veya sihir numaralarından ayrılır. Bu kişiler, el çabukluğu kullanarak olağanüstü görünen numaralar sergileyebilirler çünkü onlar göz yanılması sayesinde izleyicileri aldatmaya yönelik zengin bir deneyim ve uzmanlığa sahiptirler. Bununla birlikte, daha yakından incelenip derinlemesine düşünüldüğünde, illüzyon numaralarının ardındaki nedenler keşfedildikçe, hilelerinin gizemi ve gücü yavaş yavaş azalır. Fakat, mucizeler araştırıldıkça ve üzerine düşünüldükçe giderek daha kesin ve güçlü hale gelirler. Sonuç olarak en-Nesefî’ye göre sadece entelektüel bir Tanrı anlayışı ya da inancı kişiyi din tarafından müjdelenen mutluluğa ulaştırmak için yeterli değildir. Kişinin dünya üzerindeki varlığını tatmin edici bir anlama (hikmet) bağlayabilmesinin, yine hem bu dünyaya hem de öbür dünyaya dair menfaatlerinin farkında olup onları elde etmeyi öğrenmesinin yegâne yolu peygamberlik müessesesidir. Özetle, bu makale, en-Nesefî’de nübüvvet kavramının kapsamlı bir analizini ortaya koyarak ve onun nübüvveti destekleyen rasyonel argümanlarını tartışarak, İslam düşüncesinde nübüvvet kavramının ve nübüvvete getirilen aklî savunuların daha derin bir şekilde anlaşılmasına katkıda bulunmayı ve yapılacak olan muhtemel modern aklî savunuların hangi hususlara odaklanması ya da mecralara yönelmesi gerektiğinin ipuçlarını ortaya koymayı hedeflemektedir. (shrink)

Mühendishâne-i Berrî-i Hümâyûn hocalarından Masdariyecizâde Hüseyin Efendi 1238/1822’de doksan dereceden küçük bir açının Eukleides geometrisi yöntemleriyle üç eşit parçaya bölünmesine dair antik prob- lem hakkında bir risale kaleme alır. Risale, köklerini Antik Yunan’da bulan bu meşhur problemin Eukleides geometrisinin araçları olan çizgilik (işaretsiz cetvel) ve pergel kullanılarak ulaşıldığı düşünülen çözümünü içerir. Ayrıca, sunulan ispat Mühendishâne eğitim kadrosunun her birinin onayını gösteren imzalarla kayıt altına alınmıştır. Akademik literatürde bu risaleye dair yapılan değerlendirmelere bakıldığında, çözümde kullanımı sınırlandırılmış araçlarla bir sonuca ulaşılamayacağının Hüseyin (...) Efendi’nin risalesini yayınladığı tarihte çoktan ispatlanmış olduğu iddiasına dayanarak eser, müellif ve dönemin ilim çevresi ile seviyesi hak- kında tahkir eden genelleştirilmiş yorumlar görülür. Tüm bu güncel yayınlar, tek bir kaynaktan, Salih Zeki Bey’in konuya dair yaklaşık bir asır önce kaleme aldığı ve içerik itibariyle doğruluğu tartışılır makalelerinden neşet etmiştir. Bu çalışma bu güncel yayınların ortak kaynağının iddialarını inceler ve problemin çözümü- nün tarihine odaklanır. Böylece verilen hatalı bilgilerin tashihini sunar. (shrink)